Payroll, uitzend, zzp of vaste dienst? Dit betekent de WAB voor jou
Flex wordt vaster, vast wordt flexibeler. Dat is de belofte van de wet Arbeidsmarkt in Balans (WAB) die ingaat op 1 januari 2020. In de praktijk zorgen de regels vooral dat flexibele contracten duurder worden voor werkgevers. Wij zochten uit wat dit betekent voor jou als werkende.
Vanaf 1 januari worden werkenden met een flexibel arbeidscontract duurder voor werkgevers, berekenden experts van het ING Economisch Bureau.
“Welk effect de wet precies heeft kunnen we nu nog niet zeggen, maar het is waarschijnlijk dat we een verschuiving gaan zien tussen de verschillende vormen van flexibele arbeid”, voorspelt ING-sectoreconoom Katinka Jongkind op basis van haar onderzoek.
“Uitzend- en payrollkrachten worden duurder voor werkgevers, maar zzp’ers ontspringen de dans. Het zou goed kunnen dat bedrijven minder gaan werken met flexibele contracten en in plaats daarvan zzp’ers gaan inhuren.”
Van flex naar vast kan ook, dat deed de ANWB. Die nam 80 uitzendkrachten aan volgens de nieuwe regels, maar diezelfde regels zorgden er ook voor dat het bedrijf 100 andere uitzendkrachten moet laten gaan.
Leden van de Algemene Bond Uitzendondernemingen (ABU) merken dat hun klanten maatregelen nemen. Bijvoorbeeld door payrollers te vervangen door uitzendkrachten of uitzendkrachten ontslaan en vragen om terug te komen als zzp’er.
Wat betekent de WAB voor jou als werkende? Dit kun je verwachten als…
…je werkt via payroll
Payrollers krijgen vrijwel dezelfde status als werknemers die werken voor hetzelfde bedrijf. Salaris, vakantiegeld, prestatiebeloning, dertiende maand, vakantiedagen: de primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden worden volledig gelijk getrokken.
Dat leidt ertoe dat het inhuren van payrollers minder aantrekkelijk wordt voor werkgevers. Jij bent ineens veel duurder voor het bedrijf waar je werkt. Volgens vakblad Flexmarkt vrezen arbeidsrechtadvocaten zelfs dat payroll grotendeels zal verdwijnen door de WAB. ING verwacht dat opdrachtgevers daarom overwegen payrollers een contract aan te bieden of te vragen of ze willen werken als zzp’er.
Belangrijk: verschil tussen uitzend en payroll
In de WAB staat een aparte definitie van payrolling. Er is sprake van een payrollconstructie als het bedrijf waar de payroller werkt deze persoon zelf heeft gevonden en als hij alleen met toestemming van de opdrachtgever elders mag werken. Het payrollbedrijf verzorgt dus alleen de administratie en loonbetaling.
Als het bemiddelingsbureau de arbeidskracht heeft gevonden voor de werkgever of als hij hem ook voor andere opdrachtgevers mag inzetten, dan is er sprake van een uitzendconstructie. Dan gelden andere regels. Als uitzendkracht ben je in dienst van het uitzendbureau en val je onder de cao voor uitzendkrachten.
…je werkt via een uitzendbureau
Het wordt 5 tot 10 procent duurder om uitzendkrachten in te huren, berekende de ABU. Dat betekent niet dat jouw salaris stijgt. Het komt namelijk vooral door hogere WW-premies die uitzendbureaus moeten afdragen. Vanaf 1 januari zijn de premies voor flexcontracten 5 procent hoger dan die voor vaste contracten.
Verder krijgen uitzendkrachten vanaf dag één recht op transitievergoeding bij ontslag in plaats van na twee jaar. Als jij vertrekt, krijg je dus een percentage van je salaris mee. Het wordt dus duurder om jouw uitzendcontract te beëindigen.
Bedrijven die niet zonder hun flexibele uitzendkrachten kunnen, zullen deze kostenstijging misschien wel voor lief nemen. Maar er zijn ook bedrijven die vragen aan uitzenders of ze die uitzendkrachten kunnen ‘omzetten’ naar zzp, schrijft voorzitter Jurriën Koops van ABU. “Opdrachtgevers benaderen uitzendkrachten rechtstreeks met de boodschap dat zzp veel voordeliger is.”
…je oproepkracht bent
Als je een oproepcontract hebt, hoef je niet meer continu beschikbaar te zijn. Werkgevers moeten jou minimaal vier dagen van te voren laten weten dat je bent ingeroosterd. En blijkt dat je toch niet hoeft te komen? Dan moet je werkgever je toch betalen.
Verder moet de werkgever je minimaal 3 uur per dienst inzetten. Dankzij de WAB krijg je dus meer zekerheid over je te werken dagen en uren.
Na twaalf maanden moet je werkgever jou een contract aanbieden voor het gemiddeld aantal gewerkte uren in dat jaar. Als je dus voor 20 uur per week bent ingehuurd, maar gemiddeld 28 uur per week hebt gewerkt, heb je recht op een arbeidscontract voor 28 uur. Voor sommige seizoensarbeiders gelden uitzonderingen op deze regels. Als dat zo is, staat het in de cao.
…je zzp’er bent
Voor zzp’ers verandert de WAB niets. Zzp’ers die hun eigen arbeid verkopen lijken daarom voor werkgevers een ‘voordelig alternatief’ voor uitzendkrachten, payrollers en andere vormen van een arbeidscontract.
Maar let op als je werkgever jou vraagt om terug te komen als zzp’er: dat mag vaak niet. Als er sprake is van schijnzelfstandigheid, loop je kans op correctieverplichtingen, naheffingsaanslagen en boetes van de Belastingdienst. Die gaat namelijk vanaf 1 januari 2020 meer handhaven bij opdrachtgevers.
Voor zzp’ers is de nieuwe Wet DBA in de maak. Die is nog niet af en het lijkt erop dat dat nog wel even duurt. Ondertussen baseert de fiscus zich bij de beoordeling van de arbeidsrelatie op het handboek Loonheffingen.
…je in loondienst werkt
Heb je een tijdelijk of vast contract? Dan heb je vanaf dag één recht op een transitievergoeding bij ontslag. De vereiste dat je eerst twee jaar in dienst moet zijn, vervalt. Die transitievergoeding is wel lager. Voorheen was het 50 procent van een bruto maandsalaris per contractjaar, dat wordt 33 procent.
Je kunt vanaf 1 januari makkelijker ontslagen worden. Nu kan je werkgever je alleen ontslaan als hij kan aantonen dat jij voldoet aan een van de acht formele ontslaggronden, zoals slecht functioneren, verwijtbaar handelen, werkweigering of een verstoorde arbeidsrelatie. Vanaf 2020 mag de werkgever verschillende redenen combineren.
Verder hoeft je werkgever jou minder snel een vast contract te geven. Op dit moment krijgt een werknemer maximaal drie aansluitende tijdelijke contracten over een periode van twee jaar. Dat worden drie aansluitende contracten over een periode van drie jaar. En tot slot is jouw WW-premie relatief goedkoper voor je werkgever. Vanaf 1 januari zijn de premies voor vaste contracten namelijk 5 procent lager dan die voor flex.