Medewerker heeft cv vervalst: ontslag mogelijk?

De sollicitatieprocedure houdt in vrijwel elk bedrijf een schriftelijke en mondelinge ronde in. In de schriftelijke ronde wordt aan potentiële medewerkers vaak een motivatiebrief en cv gevraagd. Vaak wordt een dergelijk cv niet op onjuistheden gecontroleerd: er wordt uitgegaan van de eerlijkheid van de sollicitant.

Soms is dat echter onterecht en blijkt achteraf -na indiensttreding- dat een werknemer heeft ‘gelogen’ op zijn cv (of in zijn motivatiebrief). Hoe ga je als werkgever om met een vervalst cv? Kun je de medewerker ontslaan? In dit artikel bekijken we de mogelijkheden.

Wat is een vervalst cv?

In de volksmond wordt een cv waarop onjuistheden zijn opgenomen ‘vervalst’ genoemd. De wet kent de term ‘vervalst cv’ echter niet. In de wet is (kort door de bocht) onder meer opgenomen dat het volgende allerhande arbeidsrechtelijke gevolgen heeft:

• het opzettelijk doen van onjuiste mededelingen of kunstgrepen waardoor een (arbeids)overeenkomst wordt aangegaan;
• misleiding door het vertonen van valse of vervalste getuigschriften;
• in ernstige mate de bekwaamheid of geschiktheid voor het werk missen;
• verwijtbaar handelen door de werknemer;
• een verstoorde arbeidsverhouding tussen werknemer en werkgever.

Maar waar valt een vervalst cv dan onder en hoe vervalst moet dat cv dan zijn? Dan dienen we eerst te kijken naar wat er in de specifieke situatie aan de hand is en wat we onder ‘vervalst’ zouden moeten verstaan. Er zijn immers nogal wat gradaties in onjuistheden op een cv. Enkele voorbeelden:

• Het cv waarop een kleine onjuistheid op een onbelangrijk onderdeel is opgenomen.
  • Denk aan de sollicitant die schrijft dat hij in dienst is geweest bij Janssen Machines b.v., terwijl het eigenlijk bij Janssen Machinefabriek b.v. was.
  • Een dergelijke onjuistheid kan een vergissing of een verschrijving zijn. Het zal over het algemeen te ver gaan om van een vervalst cv te spreken.
• Het cv met een kleine onjuistheid op een belangrijk onderdeel.
  • Denk aan de sollicitant die niet tot en met maart 2020 heeft gewerkt bij zijn vorige werkgever, maar tot maart 2020.
  • Ook hier gaat het waarschijnlijk om een vergissing of verschrijving. Ook in dit geval is de term ‘vervalst cv’ over het algemeen niet gepast. Dat kan anders zijn als het niet meer overduidelijk een vergissing is en er bijvoorbeeld fouten worden gemaakt in het jaartal (zie hierna).
• Het cv met het opzettelijke ‘leugentje om bestwil’.
  • Denk aan het ‘dichtschrijven’ van momenten van werkloosheid, ziekte of detentie. Deze periodes worden opgevuld met bijvoorbeeld het opnemen van een jaar ‘sabbatical’ of ‘mantelzorg’.
  • Afhankelijk van de aard en omvang van de onjuistheid kan er gesproken worden van een vervalst cv en zijn er arbeidsrechtelijke consequenties. Dat geldt te meer als een vorig dienstverband op het cv wordt ‘opgerekt’ tot een tijd na de datum uitdiensttreding.
• Het cv met opzettelijke onjuistheden op belangrijke onderdelen.
  • Denk aan het vermelden van diploma’s die nooit zijn gehaald of het vermelden van werkervaring die nooit is opgedaan.
  • In dit geval is vrijwel altijd duidelijk dat er opzet in het spel is. Een dergelijk cv kan dan ook als vervalst aangemerkt worden.

Als er sprake is van een vervalst cv, wordt vaak gelijk gedacht aan ontslag van de werknemer. Dat zullen we in dit artikel dan ook bekijken. Houd daarbij wel in het achterhoofd dat in sommige situaties ook andere mogelijkheden kunnen bestaan (schorsing, demotie, et cetera).

Cv vervalst: ontslag op staande voet?

Als je erachter komt dat een werknemer zijn cv heeft vervalst, is de eerste reactie om hem per direct de laan uit te sturen: het ontslag op staande voet. In sommige gevallen kan dat.

De belangrijkste voorwaarde voor een ontslag op staande voet, is dat er sprake moet zijn van een dringende reden. Een dergelijke dringende reden kan worden gevonden in het feit dat een cv is vervalst, maar dat zal niet altijd het geval zijn.

In de jurisprudentie is bepaald dat het verschaffen van onjuiste inlichtingen over voor de functie noodzakelijke opleidingen of noodzakelijke diploma’s een reden kan zijn voor een ontslag op staande voet. Dat geldt ook voor onbekwaamheid of ongeschiktheid voor het werk, waarover de werknemer je als werkgever had moeten inlichten. Ook een verkeerd arbeidsverleden opnemen op het cv kan leiden tot een terecht ontslag op staande voet. Echter: als de werknemer gedurende jaren goed werk heeft verricht, is het feit dat hij een verkeerd arbeidsverleden heeft opgegeven vaak weer onvoldoende om deze consequentie aan te verbinden.

Het is belangrijk om je te beseffen dat ontslag op staande voet een zeer ingrijpende arbeidsrechtelijke maatregel is, met grote gevolgen voor de werknemer (hij is per direct zijn baan kwijt en krijgt naar alle verwachtingen geen ww-uitkering). De wettelijke eisen zijn daarom zwaar – en de kans dat de werknemer een procedure start om het ontslag van tafel te krijgen (of om een ontslagvergoeding te krijgen) is groot. Als dat lukt, heeft dat aanzienlijke (financiële) consequenties voor jou als werkgever.

Laat je daarom altijd goed adviseren door een jurist voordat je deze maatregel neemt. Ga daarbij altijd zo snel mogelijk te werk: ontslag op staande voet moet volgens de wet onverwijld (zo snel mogelijk) gegeven worden.

Reguliere ontslagprocedure bij een vervalst cv?

Als een ontslag op staande voet niet mogelijk is -of als je het risico dat daaraan verbonden is niet wenst te lopen- is een ontslagprocedure via de reguliere weg ook een optie. Bij een dergelijke ontslagprocedure dien je je als werkgever aan enkele in de wet vastgelegde ontslaggronden te houden.

In het geval van een vervalst cv ligt het voor de hand dat het ontslag gegrond wordt op het feit dat de werknemer verwijtbaar heeft gehandeld. Echter: ook andere gronden zouden mogelijk kunnen zijn, denk bijvoorbeeld aan een ontslag wegens een verstoorde arbeidsverhouding. Ook een combinatie van deze ontslaggronden is mogelijk (maar dat is niet altijd verstandig).

Het is raadzaam om een jurist te raadplegen om de juiste keuze voor jouw zaak hierin te maken. Dat geldt te meer aangezien te verwachten is dat een werknemer niet zonder meer meewerkt aan zijn ontslag. In dat geval dien je de kantonrechter te vragen om de arbeidsovereenkomst te ontbinden. Procederen bij de kantonrechter mag je zelf als ondernemer, maar het is vaak niet aan te raden.

Het vernietigen van de arbeidsovereenkomst

Naast de reguliere wijzen om een werknemer te ontslaan, kun je je als werkgever in het geval van een opzettelijk vervalst cv ook beroepen op bedrog als door dat bedrog een arbeidsovereenkomst is gesloten. Als de misleiding niet opzettelijk is gebeurd zou er wellicht sprake kunnen zijn van een afgezwakte variant daarvan: dwaling. Een geslaagd beroep op bedrog (of dwaling) zorgt ervoor dat de arbeidsovereenkomst wordt vernietigd: de arbeidsovereenkomst heeft dan juridisch gezien nooit bestaan. In de praktijk komt dat erop neer dat de werknemer niet meer in dienst is (in de volksmond: ‘is ontslagen’).

Het gevolg is dan, dat eventueel al betaald loon zou moeten worden terugbetaald als zijnde onverschuldigd betaald. Dat zal voor het volledige loon gelden als de werknemer helemaal niet van enig nut is geweest voor de werkgever. Als de werkzaamheden van de werknemer echter wel van enig nut zijn geweest (en dat is vaak het geval), kan daarvoor een compensatie plaatsvinden.

Is dan altijd een beroep op bedrog mogelijk als een cv opzettelijk vervalst is? Nee: het zou zo kunnen zijn dat een beroep op bedrog bijvoorbeeld naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is. Ook dan is het niet mogelijk.

Beëindiging met wederzijds goedvinden bij vervalst cv

Zoals hierboven te zien is, zijn er een aantal mogelijkheden om afscheid te nemen van een werknemer die zijn cv heeft vervalst. Linksom of rechtsom komen veel werkgevers die van dergelijke mogelijkheden gebruik maken uiteindelijk bij de rechter uit. Dergelijke procedures zijn duur, tijdrovend en houden je als ondernemer weg van het ondernemen zelf.

Daarom is het vaak aantrekkelijk om te bekijken of je er samen met de werknemer uit kunt komen. In onderling overleg kan een beëindiging met wederzijds goedvinden worden overeengekomen. Vaak zal de werknemer die zijn cv heeft vervalst zelf ook weinig trek hebben in een langdurig conflict.

Overigens is het ook in dat geval verstandig om een jurist in te schakelen: vaak komt dat het onderhandelingsresultaat ten goede. Tevens helpt het bij de vastlegging van de beëindiging van de arbeidsovereenkomst: de kans dat er achteraf problemen ontstaan kan zo aanzienlijk worden verkleind.

Conclusie

Als je als werkgever geconfronteerd wordt met een werknemer die in dienst is getreden door gebruik te maken van een vervalst cv, en je wenst daar iets aan te doen, kun je het best voor meerdere ankers gaan liggen. Afhankelijk van wat precies je insteek is, zijn meerdere combinaties van bovenstaande acties mogelijk.

Het is verstandig om een jurist te raadplegen om te bekijken wat in jouw situatie de beste keuze is. Het is raadzaam om daar niet te lang mee te wachten na ontdekking van de vervalsing. De noodzaak voor snelle actie geldt extra als je een ontslag op staande voet overweegt: beter vandaag contact opnemen dan morgen in dat geval.